იყო ეთერი, უფრო სწორად, ფიქრობდნენ, რომ იყო. ალქიმიკოსებს იგი ფილოსოფიური ქვის გასაღებად მიაჩნდათ, არისტოტელე მას მეხუთე ელემენტად აღიქვამდა, მეცნიერები კი ფიქრობდნენ, რომ ეთერი ერთგვარი მედიუმი, ნივთიერება იყო, რომელიც სივრცეს ავსებდა და რომელშიც სინათლე ვრცელდებოდა. მოკლედ, ეთერი სინათლის თარეშში ერთვების, ისევე,…
ცნობილია, რომ შავი ხვრელი გრავიტაციული ძალით ძლიერად მოქმედებს მის გარემოზე. შავ ხვრელებს ახასიათებთ სწრაფი ნაკადების სახით იონიზებული მატერიის ამოფრქვევა, რომლებსაც ჯეტებს უწოდებენ (იგივე ნაკადი ან ჭავლი). შავი ხვრელებიდან ამოფრქვეულ ასეთ ძლიერ ჯეტებს შეუძლია ახლოს მდებარე გალაქტიკების აირადი ღრუბლები გააბნიოს, რომლებიც…
არ აქვს მნიშვნელობა, პერსონალური მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფისთვის გჭირდებათ წარმოუდგენლად ძლიერი მაგნიტური ველი თუ უბრალოდ ფეისბუქის სქროლვისგან გადახურებული ტელეფონის ხელში ჭერა მოგბეზრდათ – ხსნა მაინც ზეგამტარებშია. ყველაფერი დაიწყო 1908 წლის 10 ივლისს, როდესაც ლაიდენის უნივერსიტეტში ჰაიკე კამერლინგ ონესმა (Heike Kamerlingh Onnes) თავისი…
სამყაროს 95% ბნელი მატერიისგან შედგება, ჩვენ კი არც კი ვიცით, ზუსტად რას წარმოადგენს ის. მიჩიგანის უნივერსიტეტის, ლოურენსის ბერკლის ეროვნული ლაბორატორიისა და კალიფორნიის უნივერსიტეტის ახალმა კვლევამ გამორიცხა ბნელი მატერიის გავლენა იმ უცნაურ ელექტრომაგნიტურ სიგნალებზე, რომლებსაც ახლო გალაქტიკებიდან ვიღებთ. ამ კვლევამდე დიდი…
(დაფუძნებულია რეალურ ამბებზე) თქვენ წინაშეა ერთ–ერთი ყველაზე დამაბნეველი ამბავი ფიზიკის ისტორიაში, ამ ამბის მთავარი გმირები კი ელექტრონები არიან. თუ რაში გამოიხატება მათი უცნაურობები, ჩვენ მიერ ჩასატარებელი ექსპერიმენტების დახმარებით გავიგებთ. შედეგები, რომლებსაც მივიღებთ, უკვე აჭარბებს ერთ სტატიაში დასაშვებ ფიზიკის კონცენტრაციის ნორმას….
იაპონიაში, იკენოიამას მთის ქვეშ 1000 მეტრ სიღრმეზე დამალული ადგილი, რომელიც ზებოროტმოქმედის საოცნებო შტაბს წააგავს, რეალურად მსოფლიოში ნეიტრინოების ყველაზე დიდი ობსერვატორია – სუპერ-კამიოკანდეა. ნეიტრინოები ერთი-ერთი ყველაზე გავრცელებული სუბ-ატომური ნაწილაკებია სამყაროში – ყოველწამიერად 50 ტრილიონი მათგანი გადის ჩვენს ორგანიზმში კვალის დაუტოვებლად. ნეიტრალური…
“ექსპერიმენტით, რომელიც ერთი ან უკეთეს შემთხვევაში, რამდენიმე განსხვავებული ხედვის მქონე მეცნიერის დისციპლინირებულ წარმოსახვას ეყრდნობა, შეიძლება მივიღოთ შედეგი, რომელიც უდიდესი ფილოსოფოსის წარმოსახვასაც კი სცდება.” – ერნესტ რეზერფორდი – ატომი რომ პროტონების, ელექტრონებისა და ნეიტრონებისგან შედგება, დღეს ყველა ჩვენგანისთვის ცნობილია, თუმცა სანამ…
ნასას ერთ-ერთმა სატელიტმა (Transiting Exoplanet Survey Satellite TESS ) დედამიწის ზომის პირველი ეგზოპლანეტა აღმოაჩინა. პლანეტა TOI 700 d-ს ზედაპირზე შესაძლოა არსებობდეს წყალი თხევად მდგომარეობაში. იგი არის დედამიწის ზომის და მისი ვარსკვლავისგან იღებს დაახლოებით იმდენივე ენერგიას, რამდენსაც დედამიწა – მზისგან. ყველაზე…
ვის არ უყვარს გემრიელად შეკმაზული, ამოზელილი ლობიო?! თუ ვინმეს არ უყვარს, მას შეუძლია ეს სტატია მხოლოდ ცინცხალი მეცნიერული ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლადაც წაიკითხოს. რაც შეეხებათ ლობიომოყვარულებს, ალბათ, დამეთანხმებით, რომ ლობიოსგან მიღებული სიამოვნების ოპტიმიზაციისთვის აუცილებელია ამ კერძზე მჟავე კიტრის მიყოლება. მჟავე კიტრზე წვდომა…
“ოცნებობენ ფიზიკოსები სფერულ ძროხებზე ვაკუუმში?” ასეთი კურიოზით დავიწყებ: ერთ ფერმაში ძროხები აღარ იწველებიან. გაგიჟდნენ. დაუძახეს ინჟინრებს და ფიზიკოსებს, გვიშველეთო. ორ კვირაში ინჟინრებმა ელექტრული ძროხები მიიყვანეს ფერმაში, რომლებიც 3.1-ჯერ უფრო მეტს იწველიდნენ (შეიძლება ოდნავ მეტსაც). სამ თვეში მივიდნენ ფიზიკოსები და მოახსენეს…