კატეგორია: სტატიები

დროის “შენელება” ფარდობითობის თეორიაში

ხალხს ყოველთვის აინტერსებს “რა დროს ესაა?”. მაგრამ არასოდეს – “რა დრო ესაა?”. მართლაც, ჩემო კარგო, რა დროზე მელაპარაკები, რაიმეგვარ შინაგან ინტუიციაზე თუ ყოველგვარი დამკვირვებელ-დასაკვირვებელისა და ცვლილების გარეშე არსებულ იდეაზე? უკანასკნელი შეკითხვის პირველ ნაწილზე პასუხის გაცემას არც შევეცდები, მაგრამ თუკი მომედავებით,…

ვარსკვლავების მატარებელი დაიძრა

– ეს რა იყო?– რამდენი იყო, დაინახე? თან ერთმანეთის მიყოლებით…– ვარსკვლავებმა ხომ არ დაიწყეს ფრენა?– კაი რა, ბიჭო, თვითმფრინავებია. იქნებ, კორონას პონტში რაღაც ხდება…აივანზე რომ გავედი, ყველა გადმოყუდებულიყო და ვარკვლავების უცნაურ მატარებელს მისჩერებოდა.– ილონ მასკის სატელიტებია, – დაიძახა ერთ-ერთმა გადმოყუდებულმა….

შავი ხვრელის პირველი სურათი ერთი წლისაა

სამეცნიერო სამყაროში ძალიან მნიშვნელოვანი მოვლენა უნდა მოხდეს, რომ სოციალური ქსელები მსგავსი სიახლით გადაივსოს და პოლიტიკური თუ პოპულარული ამბები გადაფაროს. შავი ხვრელის პირველი სურათის გადაღება ნამდვილად იმსახურებდა განსაკუთრებულ ყურადღებას და გრავიტაციული ტალღების აღმოჩენის შემდეგ, ალბათ, პირველად გადაფარა ყველა სხვა სიახლე ზუსტად…

მაიკლსონ-მორლის ექსპერიმენტი: არაპირდაპირი ეთერი

იყო ეთერი, უფრო სწორად, ფიქრობდნენ, რომ იყო. ალქიმიკოსებს იგი ფილოსოფიური ქვის გასაღებად მიაჩნდათ, არისტოტელე მას მეხუთე ელემენტად აღიქვამდა, მეცნიერები კი ფიქრობდნენ, რომ  ეთერი ერთგვარი მედიუმი, ნივთიერება იყო, რომელიც სივრცეს ავსებდა და რომელშიც სინათლე ვრცელდებოდა. მოკლედ, ეთერი სინათლის თარეშში ერთვების, ისევე,…

ზეგამტარობა

არ აქვს მნიშვნელობა, პერსონალური მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფისთვის გჭირდებათ წარმოუდგენლად ძლიერი მაგნიტური ველი თუ უბრალოდ ფეისბუქის სქროლვისგან გადახურებული ტელეფონის ხელში ჭერა მოგბეზრდათ – ხსნა მაინც ზეგამტარებშია. ყველაფერი დაიწყო 1908 წლის 10 ივლისს, როდესაც ლაიდენის უნივერსიტეტში ჰაიკე კამერლინგ ონესმა (Heike Kamerlingh Onnes) თავისი…

კვანტური ფიზიკის სპოილერი: სუპერპოზიცია

(დაფუძნებულია რეალურ ამბებზე) თქვენ წინაშეა ერთ–ერთი ყველაზე  დამაბნეველი ამბავი ფიზიკის ისტორიაში, ამ ამბის მთავარი გმირები კი ელექტრონები არიან. თუ რაში გამოიხატება მათი უცნაურობები, ჩვენ მიერ ჩასატარებელი  ექსპერიმენტების დახმარებით გავიგებთ. შედეგები, რომლებსაც მივიღებთ, უკვე აჭარბებს ერთ სტატიაში დასაშვებ ფიზიკის კონცენტრაციის ნორმას….

სუპერ-კამიოკანდე

იაპონიაში, იკენოიამას მთის ქვეშ 1000 მეტრ სიღრმეზე დამალული  ადგილი, რომელიც ზებოროტმოქმედის საოცნებო შტაბს წააგავს, რეალურად მსოფლიოში ნეიტრინოების ყველაზე დიდი ობსერვატორია – სუპერ-კამიოკანდეა. ნეიტრინოები ერთი-ერთი ყველაზე გავრცელებული სუბ-ატომური ნაწილაკებია სამყაროში – ყოველწამიერად 50 ტრილიონი მათგანი გადის ჩვენს ორგანიზმში კვალის დაუტოვებლად. ნეიტრალური…

რეზერფორდის ექსპერიმენტი: როგორ გაუფუჭდა მეცნიერებას ქლიავის პუდინგი

“ექსპერიმენტით, რომელიც ერთი ან უკეთეს შემთხვევაში, რამდენიმე განსხვავებული ხედვის მქონე მეცნიერის დისციპლინირებულ წარმოსახვას ეყრდნობა, შეიძლება მივიღოთ შედეგი, რომელიც უდიდესი ფილოსოფოსის წარმოსახვასაც კი სცდება.” – ერნესტ რეზერფორდი – ატომი რომ პროტონების, ელექტრონებისა და ნეიტრონებისგან შედგება, დღეს ყველა ჩვენგანისთვის ცნობილია, თუმცა სანამ…

სხეულების სითბური გაფართოება ანუ ლობიო გემოვნებით

ვის არ უყვარს გემრიელად შეკმაზული, ამოზელილი ლობიო?! თუ ვინმეს არ უყვარს, მას შეუძლია ეს სტატია მხოლოდ ცინცხალი მეცნიერული ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლადაც წაიკითხოს. რაც შეეხებათ ლობიომოყვარულებს, ალბათ, დამეთანხმებით, რომ ლობიოსგან მიღებული სიამოვნების ოპტიმიზაციისთვის აუცილებელია ამ კერძზე მჟავე კიტრის მიყოლება. მჟავე კიტრზე წვდომა…

ფიზიკა – მეცნიერება მოდელების შესახებ

“ოცნებობენ ფიზიკოსები სფერულ ძროხებზე ვაკუუმში?” ასეთი კურიოზით დავიწყებ: ერთ ფერმაში ძროხები აღარ იწველებიან. გაგიჟდნენ. დაუძახეს ინჟინრებს და ფიზიკოსებს, გვიშველეთო. ორ კვირაში ინჟინრებმა ელექტრული ძროხები მიიყვანეს ფერმაში, რომლებიც 3.1-ჯერ უფრო მეტს იწველიდნენ (შეიძლება ოდნავ მეტსაც). სამ თვეში მივიდნენ ფიზიკოსები და მოახსენეს…

Back to top